آیین‌ها و رسوم ایرانیان در شعر

توضیحات

بسیاری از این آداب و رسوم، با تغییر نوع نگرش وافکار مردم و در طول زمان دستخوش تغییراتی گردیده، چنان‌که پذیرفتن دین مبین اسلام، تأثیری ژرف در فرهنگ ایران بر جای گذاشته است و از طرفی دیگر حمله‌ی مغول سبب نابودی بسیاری از این آیین ها گردیده است. جشن‌های باستانی ایران و هم‌چنین اعیاد و آیین‌های اسلامی و نیز رسوم پادشاهان و دربار و دیگر مسائل روزمرّه‌ی زندگی، در دیوان شعر فارسی امیر معزّی، انوری و فلکی شروانی که از شاعران بزرگ قرن ششم می باشند، نمود بسیاری یافته است. آیین و رسوم بخشی از فرهنگ هر کشور است و ریشه داری یک قوم و ملت را نشان می‌دهد. تحقیقی جامع در زمینه آیین‌ها و آداب و رسوم یک ملت که محدود به یک قرن و یا دوره‌ای خاص باشد می تواند در شناسایی فرهنگ، افکار و اندیشه‌ی مردم آن دوره مؤثر باشد. آیین و رسوم را می‌توان از کتب تاریخی، فرهنگ‌نامه‌ها، سفرنامه‌ها و… استخراج کرد. در این بین دیوان شعر بسیاری از شعرا نیز به مثابه‌ی دایرة المعارفی می‌ماند که می‌توان آیین‌هایی مانند جشن‌ها و دیگر آداب و رسوم را در آن‌ها یافت. این آیین‌ها و آداب و رسوم، به وفور در دیوان امیر معزی موجود می‌باشد. معزی که از شاعران دربار سلجوقیان و یکی از شعرای بزرگ قرن ششم محسوب می‌شود توانسته است که با شعر ساده‌ی خود علاوه بر مدح وغزل و وعظ و اندرز و توحید و حکمت، روزگار خویش را به تصویر بکشد.انوری ابیوردی یکی دیگر از شاعران بزرگ قرن ششم می‌باشد. شعر او دارای معانی دقیق و مشکل و در عین حال کلامی روان و با لهجه‌ی نزدیک به مخاطب می‌باشد. او نیز رسوم پیشینیان خود را به خوبی در شعر خود آورده است. در شعر فلکی شروانی که از دیگر شاعران این قرن می‌باشد، آیین‌ها و رسوم ایرانی به چشم می‌خورد. بر این اساس ضروری است که پژوهش در مورد جلوه‌ی آیین‌ها و رسوم در شعر این سه شاعر بزرگ پارسی‌گوی قرن ششم صورت گیرد تا معلوم گردد این آداب در روزگار ما نسبت به آن سده چه تحولاتی یافته است و آیا اصولاً تغییری در آن پدید آمده یا کماکان به همان صورت وجود دارد. به‌ویژه این‌که فرهنگ و آداب ایرانی قبل از حمله مغول و تیموریان از استحکام قابل توجهی برخوردار بوده است. هم‌چنین دین مبین اسلام تأثیر عمیق و همه جانبه‌ای بر فرهنگ و آداب و رسوم ایرانیان گذاشته است. در زمینه آداب و رسوم کارهایی به صورت پراکنده صورت گرفته، در این پژوهش کوشش شده است تحقیقی جامع که محدود به یک قرن خاص باشد انجام گیرد. هدف این پژوهش معرفی آیین‌ها و رسوم ایرانی به علاقه‌مندان این سنت‌ها می‌باشد و با بررسی تأثیر آیین‌ها در شعرفارسی قرن ششم می‌توان آداب و رسوم ایرانی را به علاقه‌مندان و پژوهشگران شناساند. با این وجود تلاش شده است که با انجام دادن این تحقیق، زمینه را برای مطالعه وشناخت بهتر فرهنگ  مردم ایران زمین به وجود آورد.

فهرست مطالب